मुख्य ठळक मुद्दे:
- फळांवरील स्टिकर केवळ 'ब्रँडिंग' नाही, तर तुमच्या आरोग्याशी संबंधित महत्त्वाची माहिती देतात.
- स्टिकरवरील नंबर (PLU कोड) वाचून ओळखा, फळ नैसर्गिक आहे की केमिकलने पिकवलेलं.
- FSSAI चा इशारा: स्टिकरचा डिंक आरोग्यासाठी धोकादायक, फळं खाण्यापूर्वी 'ही' काळजी घ्या.
बाजारात चमकदार सफरचंद, चकचकीत संत्री आणि आकर्षक फळं बघून तुम्हीही लगेच खरेदी करता का? खासकरून ज्या फळांवर स्टिकर लावलेलं असतं, ते तर आपल्याला ‘प्रीमियम क्वालिटी’चं वाटतं, नाही का? पण थांबा! पुढच्या वेळी फळं खरेदी करण्यापूर्वी, त्या छोट्याशा स्टिकरकडे जरा निरखून बघा. कारण तो छोटासा स्टिकर तुमच्या आणि तुमच्या कुटुंबाच्या आरोग्याचं मोठं रहस्य सांगू शकतो, जे ९९% लोकांना माहीतच नसतं.
काय आहे हे स्टिकरमागचं गौडबंगाल?
आपल्याला वाटतं की हे स्टिकर्स फक्त कंपनीच्या ब्रँडिंगसाठी किंवा फळांना महाग विकण्यासाठी लावले जातात. पण सत्य यापेक्षा खूप वेगळं आहे. या स्टिकर्सवर एक खास कोड लिहिलेला असतो, ज्याला PLU (Price Look-Up) कोड म्हणतात. हा कोड सांगतो की ते फळ कशाप्रकारे उगवलं आहे. हा एक प्रकारचा ‘सीक्रेट कोड’ आहे, जो तुम्हाला फळाची कुंडलीच सांगतो.
काय सांगतो स्टिकर वरचा नंबर : ऑर्गेनिक की केमिकलवाला माल?
फळाच्या स्टिकरवरील नंबर काय सांगतो, हे समजून घेणं खूप सोपं आहे. या नंबरवरूनच तुम्हाला कळेल की तुम्ही जे फळ खात आहात, ते तुमच्या आरोग्यासाठी किती सुरक्षित आहे.
- जर कोड 9 ने सुरू होत असेल (उदा: 93435):
हा 5 अंकी कोड म्हणजे तुमच्यासाठी ग्रीन सिग्नल! याचा अर्थ हे फळ पूर्णपणे ऑरगॅनिक म्हणजेच सेंद्रिय पद्धतीने पिकवलं गेलं आहे. यात कोणत्याही प्रकारची घातक रासायनिक खतं किंवा कीटकनाशकं (Pesticides) वापरलेली नाहीत. हे फळ आरोग्यासाठी सर्वोत्तम आणि पूर्णपणे सुरक्षित मानले जाते.
- जर कोड 8 ने सुरू होत असेल (उदा: 84131):
हा 5 अंकी कोड सूचित करतो की फळामध्ये जनुकीय बदल (Genetically Modified - GMO) केलेले आहेत. हे नॉन-ऑरगॅनिक आहे. अशा फळांवरून जगभरात वाद सुरू असले तरी ते बाजारात विकले जातात. त्यामुळे हा कोड दिसल्यास तुम्ही अधिक माहिती घेऊन खरेदीचा निर्णय घेऊ शकता.
- जर कोड 4 ने सुरू होत असेल (उदा: 4026):
हा 4 अंकी कोड सर्वात जास्त काळजी घेण्यासारखा आहे. याचा अर्थ, हे फळ पारंपारिक पद्धतीने, म्हणजेच रासायनिक खतं आणि कीटकनाशकांचा भरपूर वापर करून पिकवलेलं आहे. ही फळं बाजारात सर्वात जास्त प्रमाणात दिसतात आणि तुलनेने स्वस्तही असतात. अशी फळं खाण्यापूर्वी ती अत्यंत काळजीपूर्वक धुणे आवश्यक आहे.
शेतकरी कर्जमाफी कधी होणार ? की होणारच नाही, कर्जमाफीवर सरकारच मत काय ? वाचा सविस्तर
"प्रीमियम" च्या नावाखाली फसवणूक? नकली स्टिकर्सपासून सावधान!
अनेकदा स्थानिक व्यापारी साध्या फळांवरही ब्रँडेड कंपन्यांचे किंवा 'Best Quality' लिहिलेले बनावट स्टिकर्स लावून ती महागड्या दरात विकतात. त्यामुळे केवळ स्टिकर बघून फळाच्या गुणवत्तेचा अंदाज लावू नका. फळाचा नैसर्गिक सुगंध, त्याचा रंग आणि ताजेपणा या गोष्टीही पारखून घ्या. जर विक्रेता स्टिकर लावलेली फळं खूप महाग विकत असेल, तर त्याला PLU कोडबद्दल नक्की विचारा.
आरोग्यासाठी FSSAI चा महत्त्वाचा सल्ला
भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण (FSSAI) नुसार, या स्टिकर्सना फळांवर चिकटवण्यासाठी वापरण्यात येणारा डिंक (Adhesive) आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकतो. त्यात घातक केमिकल्स असू शकतात, जे फळांच्या सालीतून आत झिरपू शकतात.
काय काळजी घ्यावी?
- फळं खाण्यापूर्वी किंवा वापरण्यापूर्वी स्टिकर काळजीपूर्वक काढून टाका.
- फळं वाहत्या पाण्याखाली चांगल्या प्रकारे चोळून धुवा.
- सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, ज्या ठिकाणी स्टिकर लावले होते, तो भाग आणि आजूबाजूची सालीसकट सुरीने काढून टाका. यामुळे डिंकातील हानिकारक घटक पोटात जाण्याचा धोका पूर्णपणे टळतो.
तर पुढच्या वेळी जेव्हा तुम्ही फळं खरेदी कराल, तेव्हा केवळ त्याच्या चकचकीतपणावर किंवा स्टिकरवर भाळू नका. एक जागरूक ग्राहक म्हणून स्टिकरवरील 'सीक्रेट कोड' नक्की तपासा. फळाचा वास घ्या, त्याचा ताजेपणा अनुभवा. ही थोडीशी जागरूकता तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबाला निरोगी ठेवण्यासाठी खूप महत्त्वाची आहे. स्मार्ट ग्राहक बना, निरोगी रहा!
0 टिप्पण्या