एखादं गाणं इतकं धोकादायक असू शकतं का, की ते ऐकणाऱ्याला थेट मृत्यूच्या दारात पोहोचवेल? हे एखाद्या सिनेमातील कथानक वाटेल, पण १९३३ साली हंगेरीमध्ये एक असं गाणं तयार झालं, ज्याच्याशी १०० पेक्षा जास्त लोकांच्या मृत्यूची कहाणी जोडलेली आहे.
संगीत हे आपल्या भावना व्यक्त करण्याचं एक माध्यम आहे. ते कधी आनंद, कधी प्रेम, तर कधी विरहाचं दुःख मांडतं. पण १९३३ साली हंगेरियन संगीतकार रेझो सेरेस (Rezso Seress) यांनी एक असं गाणं लिहिलं, जे इतकं दुःखद होतं की ते ऐकून लोकांनी आत्महत्या केल्याचा दावा केला जातो. 'Gloomy Sunday' नावाच्या या गाण्याची कहाणी आजही अंगावर काटा आणते.
प्रेयसीच्या विरहातून जन्माला आलं 'मृत्यूचं संगीत'
'Gloomy Sunday' या गाण्याचा जन्म रेझो सेरेस यांच्या वैयक्तिक आयुष्यातील एका दुःखद घटनेतून झाला. त्यांच्या प्रेयसीने त्यांना सोडल्यानंतर, निराशेच्या गर्तेत बुडालेल्या रेझो यांनी आपल्या भावनांना शब्द आणि संगीत दिलं. या गाण्याचे शब्द इतके निराशाजनक होते की त्यात जीवन असह्य असल्याचं आणि मृत्यू हाच एकमेव दिलासा असल्याचं चित्र रंगवण्यात आलं होतं.
या गाण्यातील वेदना आणि दुःख इतकं खरं वाटत होतं की, त्याला 'Hungarian Suicide Song' असं नाव मिळालं. पण ही केवळ सुरुवात होती.
एका गाण्याने हंगेरीला हादरवलं, आत्महत्येची लाट!
सुरुवातीला या गाण्याच्या भयावह प्रतिष्ठेमुळे कोणत्याही रेकॉर्ड कंपनीने ते प्रसिद्ध करण्यास नकार दिला. पण १९३५ मध्ये अखेर हे गाणं लोकांपर्यंत पोहोचलं आणि त्यानंतर जे घडलं, ते धक्कादायक होतं.
हंगेरीमध्ये अचानक आत्महत्येच्या घटनांमध्ये वाढ झाली. अनेक प्रकरणांमध्ये, मृतदेहाजवळ हेच गाणं रिपीट मोडवर सुरू होतं, तर काहींच्या सुसाईड नोटमध्ये याचा उल्लेख होता. सुरुवातीला सुमारे १७ मृत्यू या गाण्याशी जोडले गेले, पण लवकरच हा आकडा १०० च्या जवळ पोहोचला. या गाण्याने लोकांच्या मनात इतकी भीती निर्माण केली की, लोक ते ऐकण्यासही घाबरू लागले.
सरकारला घ्यावी लागली धास्ती, ६२ वर्षांची बंदी!
परिस्थिती इतकी गंभीर झाली की, १९४१ मध्ये हंगेरियन सरकारने या गाण्याला धोकादायक ठरवून त्यावर पूर्णपणे बंदी घातली. ही बंदी तब्बल ६२ वर्षे टिकली आणि अखेर २००३ मध्ये ती उठवण्यात आली.
पण बंदी घालून काही बदललं का? असं म्हटलं जातं की, रेझो यांच्या ज्या माजी प्रेयसीमुळे हे गाणं जन्माला आलं होतं, तिनेही हे गाणं ऐकल्यानंतर आत्महत्या केली होती. या गाण्याचा शाप जणू काही संपतच नव्हता.
गाणं बनवणाऱ्याचाच दुःखद अंत...
या कथेतील सर्वात दुःखद आणि विचित्र भाग म्हणजे स्वतः संगीतकार रेझो सेरेस यांचा मृत्यू. ज्या 'रविवार'ला (Sunday) त्यांनी आपल्या गाण्यात अजरामर केलं, त्याच दिवशी त्यांचा अंत झाला. जानेवारी १९६८ मध्ये, त्यांनी बुडापेस्टमधील एका इमारतीच्या खिडकीतून उडी मारली. या अपघातात ते वाचले, पण नंतर हॉस्पिटलमध्ये त्यांनी तारेने गळा आवळून आपलं जीवन संपवलं. एक असं गाणं, जे आपल्या निर्मात्यापेक्षा जास्त जगलं.
या गाण्याचा काळा इतिहास असूनही, 'Gloomy Sunday' ने जगभरातील कलाकारांना आकर्षित केलं. १०० पेक्षा जास्त गायकांनी २८ भाषांमध्ये हे गाणं रेकॉर्ड केलं. यातील सर्वात प्रसिद्ध व्हर्जन अमेरिकन गायिका बिली हॉलिडे (Billie Holiday) यांचं आहे, ज्यांच्या इंग्लिश व्हर्जनवरही अनेक वर्षे बंदी घालण्यात आली होती.
१९९९ मध्ये, या गाण्याच्या दंतकथेवर आधारित 'Gloomy Sunday' नावाचा एक चित्रपटही हंगेरी आणि जर्मनीमध्ये प्रदर्शित झाला, ज्यामुळे संगीत इतिहासातील ही सर्वात अस्वस्थ करणारी कहाणी पुन्हा एकदा चर्चेत आली.
0 टिप्पण्या