खगोलप्रेमींसाठी एक मोठी पर्वणी लवकरच येत आहे. येत्या 7 सप्टेंबर 2025 रोजी रात्री आकाशात एक अद्भुत खगोलीय घटना घडणार आहे. या दिवशी होणारे खग्रास चंद्रग्रहण (Total Lunar Eclipse) संपूर्ण भारतभर दिसणार आहे. विशेष म्हणजे, या ग्रहणादरम्यान चंद्र पूर्णपणे लाल-तांबड्या रंगाचा दिसेल, म्हणूनच याला 'ब्लड मून' (Blood Moon) असेही म्हटले जाते. चला तर मग, या अनोख्या खगोलीय घटनेबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
चंद्रग्रहणाची प्रमुख वैशिष्ट्ये (Key Highlights of the Lunar Eclipse)
📅 तारीख: ७ सप्टेंबर, २०२५ (रविवार)
🌕 प्रकार: खग्रास चंद्रग्रहण (Total Lunar Eclipse)
🔴 विशेष नाव: ब्लड मून (Blood Moon) / कॉर्न मून (Corn Moon)
🇮🇳 भारतातील दृश्यमानता: संपूर्ण भारतातून स्पष्टपणे दिसेल.
⏰ वेळ: रात्री ११ वाजल्यापासून मध्यरात्रीनंतरपर्यंत हा नजारा पाहता येईल.
🔭 उपकरणे: हे ग्रहण उघड्या डोळ्यांनी पाहणे पूर्णपणे सुरक्षित आहे.
भारतात चंद्रग्रहण कधी आणि किती वाजता दिसेल? (Chandra Grahan 2025 India Time)
खगोलशास्त्रानुसार, ७ सप्टेंबर २०२५ रोजी होणारे हे चंद्रग्रहण रात्री उशिरा सुरू होईल आणि सुमारे एक तासापेक्षा जास्त काळ 'खग्रास' अवस्थेत राहील. भारतीय वेळेनुसार, ग्रहणाची सुरुवात आणि विविध टप्पे खालीलप्रमाणे असतील:
- आंशिक ग्रहणाची सुरुवात: ७ सप्टेंबर, रात्री ११ वाजून ०७ मिनिटे.
- खग्रास ग्रहणाची सुरुवात: ८ सप्टेंबर, मध्यरात्री १२ वाजून ११ मिनिटे.
- ग्रहणाचा सर्वोच्च क्षण: ८ सप्टेंबर, मध्यरात्री १२ वाजून ४२ मिनिटे.
- खग्रास ग्रहणाची समाप्ती: ८ सप्टेंबर, मध्यरात्री ०१ वाजून १२ मिनिटे.
- आंशिक ग्रहणाची समाप्ती: ८ सप्टेंबर, रात्री ०२ वाजून १७ मिनिटे.
हे ग्रहण भारतातील सर्व शहरांमधून स्पष्टपणे पाहता येणार आहे. त्यामुळे तुम्ही तुमच्या घराच्या गच्चीवरून किंवा मोकळ्या मैदानातून या अद्भुत दृश्याचा आनंद घेऊ शकता.
चंद्र लाल का दिसणार? जाणून घ्या 'ब्लड मून'मागील विज्ञान (Why Does the Moon Turn Red? The Science Behind Blood Moon)
तुमच्या मनात प्रश्न आला असेल की, चंद्रग्रहणाच्या वेळी चंद्र लाल का दिसतो? यामागे एक रंजक वैज्ञानिक कारण आहे.
जेव्हा पृथ्वी सूर्य आणि चंद्राच्या मध्ये येते, तेव्हा पृथ्वीची सावली चंद्रावर पडते. याला आपण चंद्रग्रहण म्हणतो. खग्रास चंद्रग्रहणाच्या वेळी पृथ्वी चंद्राला पूर्णपणे झाकून टाकते, ज्यामुळे सूर्याचा थेट प्रकाश चंद्रावर पोहोचू शकत नाही.
मात्र, सूर्याचा काही प्रकाश पृथ्वीच्या वातावरणातून जातो. पृथ्वीचे वातावरण हे एका भिंगाप्रमाणे काम करते. वातावरणातील धुळीकण निळ्या रंगाच्या प्रकाशाला विखुरतात (scatter करतात), परंतु लाल रंगाचा प्रकाश कमी विखुरला जातो आणि तो चंद्राच्या दिशेने वळतो.
हा लाल रंगाचा प्रकाश चंद्रावर पडल्यामुळे चंद्र आपल्याला तांबड्या किंवा रक्तासारख्या लाल रंगाचा दिसू लागतो. म्हणूनच याला 'ब्लड मून' असे म्हटले जाते.
या ग्रहणाला 'कॉर्न मून' का म्हणतात? (Why is it Called a Corn Moon?)
प्रत्येक महिन्याच्या पौर्णिमेला एक विशेष नाव दिले जाते, जे बहुतेक वेळा निसर्ग किंवा त्या काळातील शेतीच्या कामांवरून प्रेरित असते. सप्टेंबर महिन्यातील पौर्णिमेला 'कॉर्न मून' (Corn Moon) असे म्हटले जाते, कारण या काळात अमेरिकेत मक्याच्या कापणीचा हंगाम असतो.
७ सप्टेंबर २०२५ रोजी 'कॉर्न मून'च्या दिवशीच खग्रास चंद्रग्रहण होत असल्याने याला 'कॉर्न मून इक्लिप्स' (Corn Moon Eclipse) असेही म्हटले जात आहे.
२०२५ मधील दुसरे मोठे चंद्रग्रहण (Second Major Lunar Eclipse of 2025)
२०२५ हे वर्ष खगोलप्रेमींसाठी खास आहे. ७ सप्टेंबर रोजी होणारे ग्रहण हे या वर्षातील दुसरे खग्रास चंद्रग्रहण असेल. यापूर्वी १४ मार्च २०२५ रोजी पहिले खग्रास चंद्रग्रहण झाले होते, जे जगाच्या अनेक भागांतून दिसले होते.
७ सप्टेंबर २०२५ रोजी होणारे खग्रास चंद्रग्रहण ही एक अत्यंत सुंदर आणि दुर्मिळ खगोलीय घटना आहे. भारतातून स्पष्टपणे दिसणार असल्यामुळे, आपल्या सर्वांना हा 'ब्लड मून'चा नजारा अनुभवण्याची सुवर्णसंधी मिळणार आहे. ही घटना पाहण्यासाठी कोणत्याही विशेष उपकरणांची गरज नसल्याने, तुम्ही तुमच्या कुटुंबासोबत आणि मित्रांसोबत हा अविस्मरणीय क्षण नक्कीच अनुभवू शकता.
0 टिप्पण्या