भारतीय क्रिकेटमध्ये जेव्हा-जेव्हा सर्वश्रेष्ठ यष्टिरक्षकांची (Wicketkeeper) चर्चा होते, तेव्हा डोळ्यासमोर एम.एस. धोनी, ऋषभ पंत किंवा नयन मोंगिया यांची नावे येतात. पण भारताचे माजी स्टायलिश कर्णधार मोहम्मद अझरुद्दीन यांनी एक असे विधान केले आहे, ज्यामुळे या चर्चेला एक नवीन दिशा मिळाली आहे. अझरच्या मते, भारताचेच नव्हे, तर जगाचे सर्वश्रेष्ठ यष्टिरक्षक सैयद किरमाणी आहेत.
सैयद किरमाणी यांच्या 'स्टंप्ड' (Stumped) या आत्मचरित्राच्या प्रकाशन सोहळ्यात अझरुद्दीन यांनी हे मत मांडले. पण किरमाणी यांनाच सर्वश्रेष्ठ का म्हटले? चला जाणून घेऊया ती ३ मोठी कारणे, जी किरमाणी यांना इतरांपेक्षा वेगळे आणि 'जादूगार' ठरवतात.
१. फिरकीची 'दीवार': स्पिनर्ससमोर अचाट कौशल्य
आजच्या काळात यष्टिरक्षण सोपे झाले आहे, पण ७०-८० च्या दशकात भारतीय खेळपट्ट्यांवर यष्टिरक्षण करणे म्हणजे अग्नीपरीक्षा होती. त्यावेळी भारताकडे बेदी, प्रसन्ना, चंद्रशेखर आणि वेंकटराघवन यांसारखी जगातली सर्वश्रेष्ठ फिरकी चौकडी होती. त्यांचे चेंडू किती वळतील आणि किती उसळी घेतील याचा अंदाज बांधणे अशक्य होते.
अशा गोलंदाजांसमोर किरमाणी यांनी दाखवलेले कौशल्य अविश्वसनीय होते. त्यांचे फूटवर्क, चपळाई आणि चेंडू शेवटच्या क्षणापर्यंत पाहण्याची क्षमता अफाट होती. म्हणूनच अझरुद्दीन म्हणाले, "चार-चार स्पिनर्ससमोर कीपिंग करणे सोपे नसते." किरमाणींचे हेच कौशल्य त्यांना इतरांपेक्षा मैलभर पुढे ठेवते.
२. 'संकटमोचक' फलंदाज: जेव्हा संघ अडचणीत असायचा...
सैयद किरमाणी केवळ यष्टिरक्षक नव्हते, तर ते संघाचे 'संकटमोचक' होते. याची सर्वात मोठी साक्ष म्हणजे १९८३ विश्वचषकातील झिम्बाब्वेविरुद्धचा सामना. जेव्हा भारताची अवस्था १७ धावांवर ५ गडी अशी झाली होती, तेव्हा कपिल देव एका बाजूने झुंज देत होते. दुसऱ्या बाजूने त्यांना एका खंबीर साथीची गरज होती. तेव्हा किरमाणी यांनी नाबाद २४ धावांची महत्त्वपूर्ण खेळी करत कपिल देव यांच्यासोबत १२६ धावांची अभेद्य भागीदारी रचली. याच भागीदारीमुळे कपिल देव १७५ धावा करू शकले आणि भारताने तो सामना जिंकला.
याशिवाय त्यांच्या नावावर कसोटी क्रिकेटमध्ये दोन शतकेही आहेत, जे त्यांच्या फलंदाजीच्या क्षमतेची साक्ष देतात.
३. १९८३ विश्वचषकातील 'गेम चेंजर'
१९८३ च्या विश्वचषक विजयाचे नायक म्हणून कपिल देव, मोहिंदर अमरनाथ किंवा रॉजर बिन्नी यांचे नाव घेतले जाते, पण पडद्यामागे राहून किरमाणी यांनी मोलाची कामगिरी बजावली होती.
- महत्वपूर्ण झेल: त्यांनी स्पर्धेत एकूण १४ बळी (१२ झेल, २ स्टंपिंग) घेतले. अंतिम सामन्यात विव रिचर्ड्स धावबाद झाल्यानंतर, त्यांनी फाऊद बॅकसचा घेतलेला अप्रतिम झेल सामन्याला कलाटणी देणारा ठरला.
- सर्वोत्कृष्ट यष्टिरक्षक पुरस्कार: त्यांच्या याच कामगिरीमुळे त्यांना १९८३ विश्वचषकातील 'सर्वोत्कृष्ट यष्टिरक्षक' (Best Wicketkeeper) पुरस्काराने गौरविण्यात आले.
आकडेवारीच्या बाबतीत धोनी किंवा पंत किरमाणींच्या पुढे असतील, पण ज्या कठीण परिस्थितीत आणि ज्या महान गोलंदाजांसमोर किरमाणी यांनी यष्टिरक्षण केले, ते अतुलनीय होते. त्यांचे कौशल्य, दबाव हाताळण्याची क्षमता आणि संघासाठी दिलेले योगदान यामुळेच अझरुद्दीनसारखे दिग्गज खेळाडू त्यांना आजही सर्वश्रेष्ठ मानतात. किरमाणींची हीच गाथा त्यांच्या 'स्टंप्ड' या आत्मचरित्रात अधिक जवळून अनुभवता येते.
0 टिप्पण्या