आपण अनेकदा ऐकतो की कलियुगात कुणीही अमर नाही. माणसाचं आयुष्य तर अगदीच क्षणभंगुर. पण थांबा! तुम्हाला माहित आहे का की आपल्या हिंदू धर्मग्रंथानुसार, आजही आपल्यामध्ये ८ असे महापुरुष जिवंत आहेत, जे युगायुगांपासून पृथ्वीवर वास करत आहेत? यांना 'अष्टचिरंजीव' असं म्हटलं जातं.
या चिरंजीवींच्या कथा खूपच इंटरेस्टिंग आहेत. काहींना त्यांच्या भक्ती आणि चांगल्या कर्मांमुळे अमरत्वाचं वरदान मिळालं, तर एकाला चक्क शापामुळे हे वरदान मिळालं आहे. चला, आज जाणून घेऊया या आठही चिरंजीवींबद्दल, ज्यांच्या कथा आजही आपल्याला आश्चर्यचकित करतात.
१. हनुमान (Hanuman)
बजरंगबली हनुमानजी हे भगवान शिवाचे अवतार मानले जातात. ते श्रीरामाचे परमभक्त आहेत. असं म्हणतात की, जेव्हा प्रभू श्रीराम पृथ्वी सोडून वैकुंठाला निघाले, तेव्हा हनुमानजींनी त्यांच्यासोबत येण्यास नकार दिला आणि कायमस्वरूपी पृथ्वीवर राहण्याची इच्छा व्यक्त केली. श्रीरामांनी आपल्या प्रिय भक्ताची इच्छा पूर्ण केली आणि त्यांना आशीर्वाद दिला की जोपर्यंत या जगात रामाचं नाव घेतलं जाईल, तोपर्यंत हनुमानजी या पृथ्वीवर वास करतील.
२. भगवान परशुराम (Lord Parashuram)
भगवान विष्णूचे सहावे अवतार मानले जाणारे परशुराम हे श्रीरामांच्या आधी पृथ्वीवर अवतरले होते. ते भगवान शिवाचे निस्सीम भक्त होते. त्यांच्या कठोर तपश्चर्येवर प्रसन्न होऊन महादेवाने त्यांना केवळ अमरत्वाचे वरदानच नाही, तर आपला दिव्य 'परशू' (कुऱ्हाड) सुद्धा दिला होता. असं मानलं जातं की ते आजही महेंद्र पर्वतावर तपश्चर्या करत आहेत.
३. विभीषण (Vibhishana)
लंकापती रावणाचा धाकटा भाऊ असूनही विभीषण हा धर्माच्या मार्गावर चालणारा आणि श्रीरामाचा भक्त होता. रावणाच्या अधर्माला कंटाळून त्याने श्रीरामाची साथ दिली. त्याच्याच मदतीमुळे रामाने रावणाचा संहार केला. या विजयानंतर श्रीरामाने विभीषणाला केवळ लंकेचा राजाच बनवलं नाही, तर त्याला चिरंजीवी होण्याचा आशीर्वादही दिला, जेणेकरून तो कायम धर्म आणि न्यायाचे राज्य करू शकेल.
४. राजा बळी (King Bali)
दैत्यांचा राजा असूनही बळी अत्यंत दानशूर आणि सामर्थ्यशाली होता. त्याने देवतांना हरवून स्वर्गलोक जिंकला होता. तेव्हा भगवान विष्णूंनी वामन अवतार धारण केला आणि राजा बळीकडे भिक्षेत तीन पावलं जमीन मागितली. दोन पावलांतच वामनाने पृथ्वी आणि स्वर्गलोक व्यापला. तिसरं पाऊल ठेवण्यासाठी जागाच उरली नाही, तेव्हा बळीराजाने आपलं मस्तक पुढे केलं. त्याच्या या दातृत्वाने प्रसन्न होऊन विष्णूंनी त्याला पाताळ लोकाचं राज्य दिलं आणि चिरंजीवी होण्याचा आशीर्वाद दिला.
५. ऋषी मार्कंडेय (Rishi Markandeya)
चिरंजीवींच्या यादीत ऋषी मार्कंडेय यांचेही नाव आहे. ते भगवान शिवाचे महान भक्त होते. त्यांना अल्पायुषी होण्याचा शाप होता, पण त्यांनी महामृत्युंजय मंत्राची रचना करून आणि कठोर तप करून भगवान शंकरांना प्रसन्न केलं. जेव्हा यमराज त्यांचे प्राण घ्यायला आले, तेव्हा स्वतः महादेवाने प्रकट होऊन यमराजाला हरवलं आणि मार्कंडेय ऋषींना कायम जिवंत राहण्याचा आशीर्वाद दिला.
६. महर्षी वेद व्यास (Maharshi Ved Vyas)
ज्यांनी महाभारत, श्रीमद्भगवद् महापुराण आणि अनेक महान ग्रंथांची रचना केली, ते महर्षी वेद व्यास हे भगवान विष्णूचे अंश मानले जातात. त्यांचं खरं नाव कृष्ण द्वैपायन होतं. पौराणिक कथांनुसार, वेद व्यास कलियुगाच्या अंतापर्यंत जिवंत राहतील आणि त्यानंतर ते कल्की अवतारासोबत राहतील.
७. अश्वत्थामा (Ashwatthama)
महाभारतातील एक असं पात्र ज्याला वरदान नाही, तर शापामुळे अमरत्व मिळालं. गुरु द्रोणाचार्यांचा पुत्र आणि कौरवांचा सेनापती असलेल्या अश्वत्थामाच्या कपाळावर जन्मतःच एक अमरमणी होता. महाभारताच्या युद्धात त्याने केलेल्या पापाची शिक्षा म्हणून भगवान श्रीकृष्णाने त्याच्या कपाळावरचा मणी काढून घेतला आणि त्याला युगायुगांपर्यंत जखमांसोबत पृथ्वीवर भटकत राहण्याचा शाप दिला. असं म्हणतात की तो आजही भटकत आहे.
८. कृपाचार्य (Kripacharya)
अश्वत्थामाचे मामा आणि कौरव-पांडवांचे कुलगुरू असलेले कृपाचार्य हे एक महान तपस्वी होते. त्यांनी नेहमी न्यायाची आणि धर्माची बाजू घेतली. त्यांनी दुर्योधनाला युद्ध टाळण्याचा सल्लाही दिला होता, पण त्याने तो मानला नाही. आपल्या निःपक्षपाती स्वभावामुळे आणि तपश्चर्येमुळे त्यांना चिरंजीवी होण्याचे वरदान मिळाले.
या कथा आपल्याला सांगतात की अमरत्व केवळ वरदानानेच नाही, तर कर्मांनी आणि काही वेळा शापानेही मिळतं. या चिरंजीवींच्या कथा आजही धर्म, कर्म आणि भक्तीचा खरा अर्थ शिकवतात.
0 टिप्पण्या