गोल्ड लोन घेताय? थांबा! गोल्ड लोन घेताना या १० गोष्टीचा विचार नक्की करा

अचानक आलेलं मेडिकल बिल असो, मुलांच्या शिक्षणाचा खर्च असो किंवा व्यवसायात लागणारी तातडीची रक्कम... अशा वेळी आपल्या घरात असलेलं सोनं देवासारखं धावून येतं. सोन्यासारख्या मौल्यवान वस्तूवर कर्ज (Gold Loan) मिळवणं हे पर्सनल लोनपेक्षा सोपं आणि जलद वाटतं. पण थांबा! हा निर्णय दिसतो तितका सोपा नाही.

गोल्ड लोन घेताना अनेक जण काही महत्त्वाच्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करतात आणि नंतर पश्चाताप करण्याची वेळ येते. जर तुम्हीही गोल्ड लोन घेण्याच्या विचारात असाल, तर हा लेख तुमच्यासाठीच आहे. एका अनुभवी न्यूज एडिटरच्या नजरेतून जाणून घेऊया त्या १० गोष्टी, ज्या तुम्हाला एका मोठ्या आर्थिक संकटातून वाचवू शकतात.

WhatsApp Group Join Now

Telegram Group Join Now

Instagram Group Join Now

१. गोल्ड लोन खरंच गरजेचं आहे का? (When should you take a Gold Loan?)

स्वतःला विचारा, ही गरज खरंच तातडीची आहे का? गोल्ड लोन हे शॉर्ट-टर्म (Short-Term) गरजांसाठी, जसं की मेडिकल इमर्जन्सी किंवा महिन्याभरासाठी व्यवसायात निर्माण झालेली पैशांची चणचण, एक उत्तम पर्याय आहे. पण जर तुम्ही लांब पल्ल्याच्या गरजेसाठी, जसं की घर खरेदी किंवा गाडी घेण्यासाठी हे कर्ज घेत असाल, तर सावधान! यावरील व्याजदर तुमच्या खिशाला मोठी कात्री लावू शकतो. विचार करा, हा खरंच तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय आहे का?

२. लोन-टू-वॅल्यू (LTV) रेशोचं गणित समजून घ्या

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या (RBI) नियमांनुसार, तुम्हाला तुमच्या सोन्याच्या एकूण मूल्याच्या जास्तीत जास्त ७५% रक्कमच कर्ज म्हणून मिळते. म्हणजे, तुमच्याकडे १ लाख रुपये किमतीचं सोनं असेल, तर बँक किंवा NBFC तुम्हाला जास्तीत जास्त ७५,००० रुपयेच देईल. आता विचार करा, उद्या सोन्याचे भाव पडले तर? बँक तुमच्याकडून उर्वरित रकमेची मागणी करू शकते. त्यामुळे, तुम्हाला किती रक्कम हवी आहे आणि किती मिळू शकते, याचा अंदाज आधीच घ्या.

३. व्याजदराच्या जाळ्यात अडकू नका, छुपे Charges तपासा!

"सर्वात कमी व्याजदर!" - अशा जाहिराती आकर्षक वाटतात. पण इथेच खरी मेख आहे. गोल्ड लोनवर साधारणपणे ७% ते १५% वार्षिक व्याज असू शकतं. पण केवळ व्याजदर पाहून निर्णय घेऊ नका. प्रोसेसिंग फीस (Processing Fees), व्हॅल्युएशन चार्ज (Valuation Charge) आणि इतर छुपे चार्जेस मिळून कर्जाचा एकूण खर्च (Total Cost of Credit) किती आहे, हे तपासा. नेहमी वेगवेगळ्या बँकांच्या ऑफर्सची तुलना करा.

४. परतफेडीचा कोणता पर्याय तुमच्यासाठी योग्य? (Repayment Options)

गोल्ड लोनमध्ये परतफेडीचे अनेक पर्याय उपलब्ध असतात.

•  मासिक हप्ता (EMI): दर महिन्याला मुद्दल आणि व्याज दोन्ही भरणे.
•  फक्त व्याज: दर महिन्याला फक्त व्याज भरा आणि मुदत संपल्यावर संपूर्ण मुद्दल एकत्र परत करा.
•  एकरकमी परतफेड: मुदत संपल्यावर व्याज आणि मुद्दल दोन्ही एकत्र भरणे.
•  तुमच्या महिन्याच्या कमाई (Cash Flow) आणि सोयीनुसार योग्य पर्याय निवडा. चुकीचा पर्याय निवडल्यास परतफेड करणं ओझं बनू शकतं.

५. Tenure लहानच ठेवा, फायद्यात राहाल

गोल्ड लोनचा कालावधी (Tenure) जेवढा जास्त, तेवढा व्याजाचा बोजा जास्त. त्यामुळे शक्यतो ६ ते १२ महिन्यांसारखा छोटा कालावधी निवडा. कमी वेळेत कर्ज फेडल्यास तुम्ही व्याजावर मोठी बचत करू शकता.

६. तुमचं सोनं सुरक्षित आहे ना? याची खात्री करा

सोनं हे फक्त एक धातू नाही, तर त्याच्याशी आपल्या भावना जोडलेल्या असतात. त्यामुळे कर्ज घेताना तुमचं सोनं बँक किंवा NBFC च्या सेफ वॉल्टमध्ये (Safe Vault) पूर्णपणे सुरक्षित आहे की नाही, याची खात्री करा. नेहमी प्रतिष्ठित आणि विश्वासार्ह संस्था निवडा. शक्य असल्यास, सोन्याच्या विम्याची सोय आहे का, हेही विचारा.

७. कर्ज लवकर फेडल्यास दंड बसेल का? (Prepayment Charges)

समजा, तुमच्याकडे अचानक पैसे आले आणि तुम्हाला वेळेआधीच कर्ज फेडायचं (Foreclosure) आहे. अशावेळी काही संस्था तुमच्याकडून प्रीपेमेंट किंवा फोरक्लोजर चार्ज (Prepayment/Foreclosure Charge) आकारतात. हा चार्ज साधारणपणे १% ते ३% असू शकतो. कर्ज घेण्यापूर्वीच याबद्दल माहिती घ्या.

८. सोन्याच्या बाजारभावावर नजर ठेवा

तुम्ही कर्ज घेतल्यानंतर जर बाजारात सोन्याचे भाव कोसळले, तर बँक किंवा फायनान्स कंपनी तुमच्याकडून अतिरिक्त सोनं (Additional Security) मागू शकते किंवा संपूर्ण कर्ज तात्काळ परत करण्यास सांगू शकते. त्यामुळे सोन्याच्या मार्केट ट्रेंडवर तुमचं लक्ष असणं गरजेचं आहे.

९. कर्ज डिफॉल्ट (Default) झालं तर काय? हा धोका ओळखा!

हा सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा आहे. जर तुम्ही वेळेवर कर्ज फेडू शकला नाहीत, तर सावध राहा! बँक किंवा NBFC ला तुमचे सोने लिलाव (Auction) करण्याचा पूर्ण अधिकार आहे. यामुळे तुमचं सोनं तर जाईलच, पण तुमचा क्रेडिट स्कोअर (Credit Score) सुद्धा कायमचा खराब होईल, ज्यामुळे भविष्यात तुम्हाला कोणतंही कर्ज मिळणं कठीण होईल.

१०. सही करण्यापूर्वी करारपत्र (Agreement) नीट वाचा

कर्जाच्या कागदपत्रांवर सही करण्यापूर्वी प्रत्येक अट आणि नियम शांतपणे वाचा. अनेकदा लहान अक्षरात लिहिलेले छुपे चार्जेस (Hidden Clauses) किंवा दंडाचे नियम नंतर मोठी डोकेदुखी ठरतात. ज्या सावकाराच्या अटी स्पष्ट आणि पारदर्शक आहेत, त्यालाच प्राधान्य द्या.

शेवटी, एकच लक्षात ठेवा: गोल्ड लोन हे एक दुधारी शस्त्र आहे. योग्य वेळी, योग्य कारणासाठी आणि पूर्ण माहिती घेऊन वापरल्यास ते तुमच्यासाठी वरदान ठरू शकतं. पण घाई आणि अर्धवट माहितीच्या आधारावर घेतलेला निर्णय तुम्हाला मोठ्या आर्थिक संकटात टाकू शकतो. सोनं तुमचं आहे, त्याची किंमत आणि सुरक्षा दोन्ही तुमच्याच हातात आहे!