NHAI InvIT IPO: सरकार तुम्हाला महामार्गांचे मालक बनवणार, टोलमधून कमाईची संधी! १०,००० कोटींचा प्लॅन काय आहे?

 

• महामार्ग कमाईचा खजिना खुला: भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI) तब्बल १०,००० कोटी रुपयांचा InvIT IPO आणण्याच्या तयारीत.
• सामान्यांना संधी: सामान्य गुंतवणूकदारांना देशाच्या मोठ्या हायवे प्रोजेक्ट्समध्ये थेट गुंतवणूक करून टोलमधून मिळणाऱ्या उत्पन्नाचा भागीदार होता येणार.
• InvIT म्हणजे काय?: म्युच्युअल फंडासारखाच पण थेट इन्फ्रास्ट्रक्चरमध्ये गुंतवणुकीचा मार्ग. स्थिर आणि नियमित उत्पन्नाची हमी.
• कमी जोखमीचा पर्याय?: तज्ज्ञांच्या मते, हा गुंतवणुकीचा एक सुरक्षित आणि दीर्घकाळात चांगला परतावा देणारा पर्याय ठरू शकतो.

कल्पना करा, तुम्ही ज्या चकचकीत महामार्गावरून सुसाट गाडी चालवता, त्या महामार्गाच्या कमाईचा एक हिस्सा थेट तुमच्या बँक खात्यात जमा होतोय! हे स्वप्न नाही, तर लवकरच सत्यात उतरण्याची शक्यता आहे. केंद्र सरकारची सर्वात मोठी आणि विश्वासार्ह संस्था, भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI), एका मोठ्या योजनेसह शेअर बाजारात दाखल होत आहे.

WhatsApp Group Join Now

Telegram Group Join Now

Instagram Group Join Now

NHAI आपल्या दुसऱ्या इन्फ्रास्ट्रक्चर इन्व्हेस्टमेंट ट्रस्ट (InvIT) च्या IPO ची तयारी करत आहे. सोप्या भाषेत सांगायचं तर, सरकार तुम्हाला देशाच्या महामार्गांमध्ये मालकी हक्क (Ownership) विकत घेण्याची संधी देत आहे. या IPO द्वारे तब्बल ₹10,000 कोटी उभारण्याचे लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे. या मोठ्या योजनेसाठी NHAI ने देशातील मोठ्या लॉ फर्म्सकडून सल्ला मागवला असून, या महिन्याच्या अखेरीस कायदेशीर सल्लागाराची निवडही केली जाईल.

पण तुमच्या मनात प्रश्न आला असेल की, हा InvIT IPO प्रकार नेमका आहे तरी काय? यात गुंतवणूक केल्याने आपला कसा फायदा होईल? आणि धोका किती आहे? चला, स्टेप-बाय-स्टेप समजून घेऊया.

प्रश्न १: हा InvIT IPO म्हणजे नेमकं काय? सोप्या भाषेत सांगा!

InvIT (उच्चार: इन-विट) म्हणजे इन्फ्रास्ट्रक्चर इन्व्हेस्टमेंट ट्रस्ट (Infrastructure Investment Trust).

हे अगदी म्युच्युअल फंडासारखं काम करतं. जसं म्युच्युअल फंड अनेक लोकांकडून पैसे गोळा करून वेगवेगळ्या कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये गुंतवतो, तसंच InvIT लोकांकडून पैसे गोळा करून थेट रस्ते, हायवे, वीज प्रकल्प, टेलिकॉम टॉवर यांसारख्या मोठ्या आणि तयार इन्फ्रास्ट्रक्चर प्रोजेक्ट्समध्ये गुंतवतो.

जेव्हा तुम्ही या InvIT चे युनिट्स खरेदी करता, तेव्हा तुम्ही त्या हायवे प्रोजेक्टचे एक प्रकारे सह-मालक बनता. त्या हायवेवरून जाणाऱ्या वाहनांकडून जो टोल जमा होतो, त्या कमाईतील नफा तुम्हाला डिव्हिडंड (Dividend) म्हणून नियमितपणे मिळतो. या युनिट्सची खरेदी-विक्री तुम्ही शेअर बाजारात (Stock Exchange) अगदी सहजपणे करू शकता.

प्रश्न २: NHAI वर विश्वास का ठेवावा? त्यांचा जुना रेकॉर्ड कसा आहे?

हा NHAI चा दुसरा InvIT आहे. याआधी NHAI ने 'नॅशनल हायवेज इन्फ्रा ट्रस्ट' (NHIT) नावाचा एक खाजगी InvIT यशस्वीपणे चालवला आहे. यामध्ये CPP इन्व्हेस्टमेंट्स आणि ओंटारियो टीचर्स पेन्शन प्लॅनसारख्या मोठ्या जागतिक गुंतवणूकदारांनी (Global Investors) पैसे गुंतवले आहेत आणि त्यांना चांगला परतावा मिळत आहे.

याचाच अर्थ, NHAI कडे असे प्रोजेक्ट्स यशस्वीपणे हाताळण्याचा अनुभव आणि विश्वासार्हता दोन्ही आहे. आता या नवीन IPO द्वारे NHAI ला सामान्य आणि रिटेल गुंतवणूकदारांपर्यंत पोहोचायचे आहे.

तुमचा पगार, सेव्हिंग्स आणि गुंतवणुकीवर होणार थेट परिणाम! नवा Income Tax कायदा फक्त 4 मिनिटांत पास, जाणून घ्या 5 मोठे बदल

प्रश्न ३: आपल्या पैशांचं काय होणार? कुठे वापरणार NHAI हा फंड?

हा प्रश्न सर्वात महत्त्वाचा आहे. SEBI च्या नियमांनुसार, InvIT मधून उभारलेला किमान ८०% पैसा हा अशाच प्रोजेक्ट्समध्ये गुंतवावा लागतो जे पूर्णपणे तयार आहेत आणि ज्यातून कमाई (Revenue) सुरू झाली आहे. म्हणजे तुमचा पैसा कोणत्यातरी अर्धवट रखडलेल्या प्रोजेक्टमध्ये अडकणार नाही.

शिवाय, दुसरा महत्त्वाचा नियम म्हणजे, या प्रोजेक्ट्समधून मिळणाऱ्या निव्वळ उत्पन्नापैकी (Net Cash Flow) ९०% रक्कम ही गुंतवणूकदारांना डिव्हिडंडच्या स्वरूपात परत देणे बंधनकारक आहे. यामुळे गुंतवणूकदारांना एका स्थिर आणि नियमित उत्पन्नाचा (Stable Income) स्रोत मिळतो.

प्रश्न ४: यात धोका (Risk) किती आहे आणि फायदा किती?

तज्ज्ञांच्या मते, InvITs हे इक्विटी शेअर्सच्या तुलनेत कमी जोखमीचे मानले जातात. कारण त्यांची कमाई थेट सरकारी करारांवर आणि टोल संकलनावर अवलंबून असते, ज्यात सहसा मोठी स्थिरता असते.

फायदे:

•  स्थिर उत्पन्न: नियमित डिव्हिडंडमुळे एक प्रकारे भाडे मिळाल्यासारखा अनुभव मिळतो.
•  भांडवली वाढ: हायवेवरील वाहतूक वाढल्यास आणि टोलचे दर वाढल्यास तुमच्या युनिट्सची किंमतही वाढते.
•  विश्वसनीयता: NHAI सारख्या सरकारी संस्थेचा पाठिंबा असल्याने विश्वासार्हता जास्त आहे.

जोखीम:

•  वाहतुकीतील चढ-उतार: आर्थिक मंदी किंवा इतर कारणांमुळे महामार्गावरील वाहतूक कमी झाल्यास टोल संकलनावर परिणाम होऊ शकतो.
•  सरकारी धोरणातील बदल: टोलसंदर्भातील सरकारी नियमांमध्ये बदल झाल्यास त्याचा उत्पन्नावर परिणाम होऊ शकतो.

एकंदरीत, जे गुंतवणूकदार शेअर बाजारातील रोजच्या चढ-उतारांपासून दूर राहून दीर्घकाळासाठी (Long Term) स्थिर परतावा मिळवू इच्छितात, त्यांच्यासाठी हा एक उत्तम पर्याय ठरू शकतो.

फक्त NHAI नाही, इतर कंपन्याही रांगेत!

सध्या शेअर बाजारात InvIT IPO चा ट्रेंड वाढत आहे. व्हर्टिस इन्फ्रास्ट्रक्चर ट्रस्ट (Vertis Infrastructure Trust) आणि क्यूब हायवेज (Cube Highways) सारखे इतर मोठे खेळाडूही त्यांचे IPO आणण्याच्या तयारीत आहेत. याआधी भारत हायवेज InvIT आणि कॅपिटल इन्फ्रा ट्रस्टचे IPO बाजारात दाखल झाले आहेत.

थोडक्यात, देशाच्या विकासात भागीदार होऊन कमाई करण्याची ही एक सुवर्णसंधी आहे. NHAI चा हा IPO केवळ एक गुंतवणूक नाही, तर देशाच्या प्रगतीमध्ये योगदान देण्याचा एक मार्ग आहे.

(डिस्क्लेमर: येथे दिलेली माहिती केवळ ज्ञानासाठी आहे. ही गुंतवणुकीची थेट शिफारस नाही. शेअर बाजारातील गुंतवणूक जोखमीच्या अधीन असते, त्यामुळे कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी प्रमाणित गुंतवणूक सल्लागाराचा (Certified Investment Advisor) सल्ला घेणे आवश्यक आहे.)