आज संसदेत जे घडलं, ते एखाद्या 'फिल्मी सीन'पेक्षा कमी नव्हतं! एकीकडे प्रचंड गदारोळ, घोषणाबाजी आणि दुसरीकडे... देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा कणा असलेला, तब्बल 64 वर्षे जुना आयकर कायदा (Income Tax Act) अवघ्या 4 मिनिटांत बदलला गेला! हो, तुम्ही बरोबर वाचलंय. अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी आज, 11 ऑगस्ट 2025 रोजी, 'नवीन आयकर विधेयक 2025' सादर केलं आणि ते वाऱ्याच्या वेगाने मंजूरही झालं.
पण या राजकीय गदारोळात तुमच्या-आमच्यासारख्या सामान्य माणसासाठी काय आहे? या नवीन कायद्याचा तुमच्या महिन्याच्या बजेटवर, तुमच्या गुंतवणुकीवर आणि तुमच्या भविष्यातील बचतीवर काय परिणाम होणार? जुना, किचकट वाटणारा कायदा जाऊन आता नेमकं काय सोपं होणार आहे? चला, प्रत्येक गोष्ट सोप्या आणि स्पष्ट शब्दात समजून घेऊया.
जिओ फायनान्स ॲप: आता फक्त ₹२४ मध्ये ITR फाईल करा! महागडे एजंट्स विसरून जाल!
अखेर 64 वर्षांचा 'जुन्या' कायद्याचा वनवास संपला! पण का?
1961 पासून लागू असलेला जुना आयकर कायदा आता 'इतिहासात' जमा झाला आहे. पण इतका जुना कायदा अचानक बदलण्याची गरज का पडली?
अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांच्या मते, "गेल्या 6 दशकांत या कायद्यात इतकी दुरुस्ती आणि बदल झाले होते की तो एखाद्या 'भुलभुलैया'सारखा झाला होता. सामान्य करदात्याला तर सोडाच, पण अनेकदा तज्ज्ञांनाही त्यातील नियम समजायला अवघड जायचे." याच गोंधळामुळे कायदेशीर वाद वाढले होते. हाच गोंधळ दूर करण्यासाठी आणि करप्रणालीला 'User-Friendly' बनवण्यासाठी सरकारने हे मोठे पाऊल उचलले आहे. बैजयंत पांडा समितीच्या शिफारसींनुसार, या नवीन कायद्यात भाषेपासून ते नियमांपर्यंत सर्व काही सोपे ठेवण्याचा प्रयत्न केला आहे.
तुमच्या खिशाला दिलासा देणारे 5 मोठे बदल!
नवीन कायद्यात अनेक बदल आहेत, पण काही बदल थेट तुमच्या पैशाशी संबंधित आहेत. हे ५ बदल तुमच्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहेत:
१. शेअर मार्केटमध्ये तोटा झाला? आता चिंता नाही!
- काय आहे नियम?: आतापर्यंत, शेअर्समधील तोटा (Loss) पुढील वर्षात समायोजित करण्यावर काही निर्बंध होते. पण आता, जर तुम्हाला शेअर्सच्या व्यवहारात तोटा झाला, तर तो तोटा तुम्ही पुढील वर्षांच्या नफ्यातून सहजपणे वजा करू शकाल.
- तुमच्यासाठी फायदा काय?: समजा, या वर्षी तुम्हाला शेअर्समध्ये 50,000 रुपयांचा तोटा झाला आणि पुढच्या वर्षी 1 लाख रुपयांचा नफा झाला. तर नवीन नियमानुसार, तुम्हाला फक्त (1,00,000 - 50,000) = 50,000 रुपयांवरच टॅक्स भरावा लागेल. यामुळे गुंतवणूकदारांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
२. छोट्या चुकांना 'मोठी' माफी!
- काय आहे नियम?: ITR फाईल करताना अनेकदा नकळतपणे किरकोळ चुका होतात, जसे की चुकीची माहिती भरणे किंवा एखादी रक्कम विसरणे. जुन्या कायद्यात यासाठी मोठा दंड होता. आता अशा अनवधानाने झालेल्या चुकांसाठी दंड माफ करण्याची तरतूद आहे.
- तुमच्यासाठी फायदा काय?: यामुळे प्रामाणिक करदात्यांना होणारा नाहक त्रास वाचेल आणि 'Tax Terrorism' ची भीती कमी होईल.
३. ITR उशिरा भरला तरी रिफंड मिळणार!
- काय आहे नियम?: अनेक लहान करदाते किंवा व्यावसायिक वेळेअभावी अंतिम तारखेपर्यंत ITR भरू शकत नाहीत, ज्यामुळे त्यांचा हक्काचा रिफंड (Refund) अडकून पडायचा.
- तुमच्यासाठी फायदा काय?: नवीन कायद्यात, उशिरा रिटर्न भरणाऱ्या लहान करदात्यांनाही त्यांचा रिफंड मिळण्याची सोय केली जाणार आहे. हा एक अत्यंत स्वागतार्ह बदल आहे.
४. घरभाड्यावरील उत्पन्नात अधिक बचत!
- काय आहे नियम?: जर तुम्ही घर किंवा मालमत्ता भाड्याने दिली असेल, तर आता तुम्हाला मिळणाऱ्या भाड्यावर सरसकट 30% ची स्टँडर्ड वजावट (Standard Deduction) मिळेल. तसेच, घर बांधण्यापूर्वी घेतलेल्या कर्जाच्या व्याजावरील सवलतही वाढवली जाणार आहे.
- तुमच्यासाठी फायदा काय?: याचा सरळ अर्थ आहे की तुमच्या भाड्यातून मिळणाऱ्या उत्पन्नाचा कमी भाग करपात्र असेल आणि तुमच्या हातात जास्त पैसे शिल्लक राहतील.
५. 'शून्य टॅक्स' वाल्यांना TDS मधून मुक्ती!
- काय आहे नियम?: ज्यांचे उत्पन्न करपात्र मर्यादेपेक्षा कमी आहे, त्यांना अनेकदा बँकेतील व्याजावर किंवा इतर उत्पन्नावर TDS कापला जायचा, जो नंतर रिफंड म्हणून परत घ्यावा लागायचा.
- तुमच्यासाठी फायदा काय?: आता अशा लोकांसाठी 'शून्य कर कपात प्रमाणपत्र' (Zero TDS Certificate) मिळवणे सोपे होणार आहे, ज्यामुळे त्यांचा पैसा अनावश्यकपणे ब्लॉक होणार नाही.
थोडक्यात, हा नवीन कायदा देशाच्या करप्रणालीत एक नवा अध्याय सुरू करत आहे. त्याचा उद्देश केवळ नियम बदलणे नाही, तर करदाता आणि सरकार यांच्यातील नाते अधिक विश्वासार्ह आणि सोपे बनवणे आहे. हा तर फक्त ट्रेलर आहे, या कायद्याचे सविस्तर नियम समोर आल्यावर चित्र अधिक स्पष्ट होईल. त्यामुळे, तुमच्या पैशाशी संबंधित या सर्वात मोठ्याबदलावर लक्ष ठेवून राहा!
0 टिप्पण्या