मुख्य मुद्दे:
- मेट्रो आणि शहरी भागांसाठी किमान शिल्लक (Minimum Balance) रक्कमेत थेट ५ पट वाढ.
- १ ऑगस्ट २०२५ पासून नवीन ग्राहकांना नियम लागू.
- नियम न पाळल्यास बसणार दंड.
- सर्वसामान्यांसाठी 'जन धन' आणि 'BSBDA' खात्यांचा पर्याय खुला.
तुम्ही जर खासगी क्षेत्रातील मोठ्या बँकेत, विशेषतः आयसीआयसीआय बँकेत (ICICI Bank) नवीन खाते उघडण्याचा विचार करत असाल, तर थांबा! तुमच्यासाठी ही एक अत्यंत महत्त्वाची बातमी आहे. आयसीआयसीआय बँकेने आपल्या बचत खात्याच्या (Savings Account) नियमांमध्ये एक मोठा बदल केला आहे, जो थेट तुमच्या खिशावर परिणाम करणार आहे.
बँकेने महानगर आणि शहरी भागांमधील बचत खात्यांसाठी आवश्यक असलेली सरासरी मासिक किमान शिल्लक (Average Monthly Balance - AMB) ₹10,000 वरून थेट ₹50,000 केली आहे. हो, तुम्ही बरोबर वाचलंत, ही वाढ तब्बल पाच पटींनी करण्यात आली आहे. हा नवीन आणि धक्कादायक नियम १ ऑगस्ट २०२५ पासून बँकेच्या नवीन ग्राहकांसाठी लागू होईल. जे ग्राहक आपल्या खात्यात ही किमान रक्कम ठेवणार नाहीत, त्यांना बँकेकडून दंड (Penalty) आकारला जाईल.
पण बँकेने अचानक एवढा मोठा निर्णय का घेतला?
आयसीआयसीआय बँकेने या दरवाढीमागे कोणतेही अधिकृत कारण दिलेले नाही. मात्र, यामागे बँकिंग क्षेत्रातील बदलते ट्रेंड्स आणि बँकेची नवी रणनीती असल्याचे आर्थिक तज्ज्ञांचे मत आहे.
एका जाणकाराच्या मते, "वाढत्या जीडीपीमुळे (GDP) देशात श्रीमंतांची संख्या वाढत आहे, पण संपत्तीचे वितरण असमान आहे. त्यामुळे, बँका आता सामान्य ग्राहकांपेक्षा उच्च उत्पन्न गटातील (High-Income Group) ग्राहकांना आकर्षित करण्यावर अधिक लक्ष केंद्रित करत आहेत. 'वेल्थ मॅनेजमेंट' (Wealth Management) सेवांमध्ये मोठी स्पर्धा असल्याने, बँकांना 'प्रीमियम' ग्राहकांना खास सेवा देऊन आपल्याकडे टिकवून ठेवायचे आहे." सोप्या भाषेत सांगायचे झाल्यास, ज्यांच्या खात्यात मोठी रक्कम असते, अशा ग्राहकांना प्राधान्य देण्याचा हा एक प्रयत्न असू शकतो.
सर्वसामान्यांच्या खिशाला कात्री, मग पर्याय काय?
आता तुमच्या मनात प्रश्न आला असेल की, महिन्याला ₹50,000 खात्यात ठेवणे शक्य नसेल तर काय करायचे? काळजी करू नका, तुमच्यासाठी पर्याय उपलब्ध आहेत.
सामान्य नागरिकांसाठी भारत सरकार आणि रिझर्व्ह बँकेने (RBI) बेसिक सेव्हिंग्स बँक डिपॉझिट अकाउंट (BSBDA) ची सुविधा दिली आहे.
- काय आहे BSBDA?: हे एक 'झिरो बॅलन्स' खाते (Zero Balance Account) असते, ज्यामध्ये किमान शिल्लक ठेवण्याची कोणतीही सक्ती नसते.
- जन धन खाती: प्रधानमंत्री जन धन योजनेंतर्गत (PMJDY) उघडलेली खाती देखील BSBDA चाच एक भाग आहेत. या खात्यांमध्ये तुम्हाला एटीएम कार्ड, पासबुक आणि इतर मूलभूत सुविधा मिळतात, तेही कोणत्याही मिनिमम बॅलन्सच्या अटीशिवाय.
RBI चे नियम काय सांगतात?
रिझर्व्ह बँकेच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, बँकांना BSBDA व्यतिरिक्त इतर खात्यांवर त्यांच्या संचालक मंडळाने ठरवलेल्या धोरणानुसार सेवा शुल्क आकारण्याची परवानगी आहे. मात्र, अट एकच आहे - हे शुल्क 'वाजवी' असावे आणि सेवा देण्यासाठी येणाऱ्या सरासरी खर्चापेक्षा जास्त नसावे. त्यामुळे, बँकेच्या या निर्णयावर RBI पुढे काय भूमिका घेते हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल.
थोडक्यात, आयसीआयसीआय बँकेचा हा निर्णय उच्च उत्पन्न गटाला आकर्षित करण्यासाठी असला तरी, त्यामुळे सामान्य नोकरदार आणि मध्यमवर्गीय ग्राहकांना मात्र मोठा फटका बसू शकतो. त्यामुळे, आता बँकेत खाते उघडण्यापूर्वी, त्याचे नियम आणि अटी काळजीपूर्वक वाचणे पूर्वीपेक्षा जास्त महत्त्वाचे झाले आहे.
0 टिप्पण्या